Čime raspolažemo, na francuskom, uoči stogodišnjice Oktobarske revolucije što bi nam rasvetlilo „faktor Lenjin“, kako je naslovljen ruski časopis za istorijsku popularizaciju aprila 2017? Najpre, tu su skorašnje biografije Dominika Kolasa. Roberta Servisa i Larsa Lia. Njihove perspektive su veoma različite. Dominik Kolas, autor nedavnih dela posvećenih lenjinističkoj političkoj teoriji, odlučio je da se usredsredi na priču o političkim borbama koje je Lenjin vodio od 1917. do svoje smrti. Knjiga Roberta Servisa, prevedena na engleski, klasičnija je i sadrži brojne elemente iz nedavno otvorenih arhiva. Na žalost, u oba slučaja izostaje pogled na konkretne probleme sa kojima su se u tom trenutku suočavali Lenjin i njegovi protivnici, jer se knjige koncentrišu na rekonstrukciju doktrine ili ličnosti. Nije sigurno da ćemo vođu angažovanog u organizaciji i u rukovođenje političkom snagom u revolucionarnom kontekstu istinski razumeti oslanjajući se na istraživanje njegove intimnosti ili njegove dogme. Stoga ovde nalazimo vrlo malo elemenata koji bi objasnili specifičan status Lenjinovog diskursa – uglavnom sačinjen od cikličnih „slogana“ – i njegovih militantnih poruka, koji omogućuju da se tačno izmeri Lenjinova istinska uloga, politička težina njegovog govora, kao i granice.
Knjiga Larsa Lia, također prevedena na engleski, kraća je i daje objašnjenje glavne teme i njene putanje: razvija „heorijski scenario“ u tri faze – stvaranje organizacije, politička revolucija, transformacija rata u socijalističku revoluciju – koji svedoči o poverenju u mase i vodećoj ulozi radničke klase. Lars Li se nastavlja na analize njegovih prethodnih dela, posvećenih dokazivanju kako Lenjin nije bio teoretičar partijskih naredbi, već entuzijastični aktivista koji je verovao u revoluciju. Ipak, šteta je što se na kraju kontekstualizacija gubi iza labavih šema.
S druge strane, među delima koja nisu, ili još uvek nisu, prevedena, dve knjige usvajaju perspektivu koja omogućava bolje (…)
