Pretplata Donacije
sr | fr | en | +
Accéder au menu

DEMOGRAFSKI NACIONALIZAM NA MAĐARSKI NAČIN

Strah od nestanka

Pad plodnosti, otpočeo u ranim 1980-tim godinama doveo je do smanjenja broja stanovnika u Mađarskoj — ovo je dalje pogoršano velikom emigracijom. Budući da ta zemlja izgubila milion stanovnika i stanovnica u roku od trideset godina, depopulacija pothranjuje razne fantazije i demagogiju

„Kako to da još uvek postojimo nakon hiljadu godina? Možda zbog toga što smo oduvek znali da naše postojanje ima neki smisao, da ovde postoje kultura, duh i duša koji su vekovima grejali naša srca. Čuvali smo svoj ideal jedinstva i ujedinjenja, kao i nacionalni ponos.“ Prošlog 15. marta, na Dan državnosti Mađarske, Viktor Orban je pred desetinama hiljada članova svoje partije napao „snage mondijalizma“. Mađarski premijer predvideo je nestanak zapadne Evrope i pozvao je omladinu u emigraciji da brani otadžbinu, čijem opstanku preti povećanje protoka migracija: „Imamo pravo da postojimo. (...) Ukoliko brana popusti, doći će do poplave i biće nemoguće sprečiti kulturnu invaziju.“

Svake godine, proslave kojima se obeležava revolucija iz 1848. godine predstavljaju vrhunac političkog života ove zemlje. Tri nedelje pred parlamentarne izbore 8. aprila, radikalizam premijerovog tona bio je šokantan. Ipak, on se nadovezuje na drevnu opsesiju: strah od nestanka nacije. Još od Trijanonskog sporazuma kojim je 1920. godine rastureno Mađarsko kraljevstvo. desnica je razvila snažnu retoriku usredsređenu na „mađarstvo“ (magyarság) koje je u stanju stalne ugroženosti širom čitave Panonske nizije – usled turbulentne istorije i snažnog osećaja jezičke i kulturološke izolovanosti. Već jako dugo ova retorika stvara neku vrstu demografskog nacionalizma koji se oslanja na tri tačke: „sjedinjenje nacije“ uprkos granicama nametnutim Mađarskoj nakon Prvog svetskog rata; slavljenje tradicionalne porodice kroz natalističku politiku koja treba da preokrene dugogodišnji pad nataliteta; i, konačno, paranoični stav prema grupacijama „drugih“, bilo da se radi o nacionalnim manjinama u zemlji (romska, jevrejska) ili, u skorije vreme, o vanevropskim migrantima i migrantkinjama.

Uspon iredentizma obeležio je međuratni period i gurnuo je regenta Mikloša Hortija u zagrljaj nacističke Nemačke. Kolektivna amnezija koju je potom nametnuo komunistički režim raspršila se nakon njegovog pada i mađarsko pitanje je ponovo otvoreno. Drugog juna 1990. godine, novi premijer, konzervativac Jožef Antal, izjavio je kako „se emotivno i duhovno oseća kao premijer petnaest miliona Mađara“... dok je njegova država brojala jedva 10 miliona. Snažna poruka upućena na adrese pet miliona govornika i govornica mađarskog jezika koji žive izvan njenih granica postala je još glasnija kroz Fides, liberalno-konzervativnu stranku koja je došla na vlast 1998. godine. Viktor Orban, njen predsednik, predstavio se kao zaštitnik srbijanskih Mađara tokom rata na Kosovu 1999. godine. Potom, kad se ponovo našao u opoziciji, podržao je inicijativu iz 2004. godine da se mađarofonim stanovnicima Rumunije, Slovačke, Srbije, Ukrajine, Austrije i Slovenije da mađarsko državljanstvo. Ipak, referendum koji je Svetska federacija Mađara nametnula tadašnjoj socijalističko-liberalnoj većini proglašen je nevažećim zbog niske izlaznosti.

Nakon osam godina socijalističko-liberalne vlade, povratak Orbana na vlast u maju 2010. označio je prekretnicu. Čim je stupio na funkciju, u parlamentu u kom je kontrolisao dve trećine poslanika, stavio je na glasanje predlog o pojednostavljenoj proceduri naturalizacije inostranih govornika mađarskog. Uspeh je bio trenutan u Rumuniji, Srbiji (dvema zemljama (…)

Obim celog teksta : 1 563 reči.

Ovaj tekst je rezervisan za pretplatnike

Izaberite svoju formulu pretplate i kreirajte svoj profil
Pretplati se
Pretplaćeni ste? Konektujte se kako biste pristupili tekstovima online
Identifikujte se

Lepeltje Kutaši & Korentan Leotar

su, redom, novinar i glavni urednik Courrier d’Europe centrale; doktorand geografije i direktor istog veb-sajta.
PREVOD: Pavle Ilić

Podeli ovaj tekst