Čak i najbolji stručnjaci mogu da pogreše. Knjiga novinara Fransoaa Fejtoa počinje sledećim rečima: „17. oktobar 1961: ovo je datum koji će ostati upisan u istorijskim udžbenicima.“ I ostao je, ali ne iz razloga koji je njemu bio na pameti. Danas se on pre svega vezuje za ubistvo više desetina alžirskih demonstranata od strane pariske policije, dok je Fejto u svom delu o „velikoj komunističkoj šizmi“, objavljenom 1964. godine, procenio da je na taj dan došlo do „kraja sovjetske hegemonije u međunarodnom komunističkom pokretu“. Tada je Nikita Hruščov, generalni sekretar Komunističke partije Sovjetskog saveza, sa govornice na njenom XXII Kongresu, a u prisustvu zapadne štampe, prokazao prokineski orijentisane albanske komuniste.
Nekoliko decenija kasnije, dva aspekta vezana za ovaj veliki raskol koji je degenerisao do tačke vojnog sukoba između Kine i SSSR-a 1969. godine su iznenađujuća. Pre svega, njegov zaborav: više niko ne pominje kinesko-sovjetski ideološki sukob. On je svojevremeno pocepao komunistički pokret i četvrt veka je uticao na promene u međunarodnim odnosima. Potom, njegova tajnovitost: propadanje odnosa dvaju glavnih komunističkih partija na planeti – i država na čijim čelima su se one nalazile – otpočelo je još 1956. Međutim, oblik tog procesa i dubina svih neslaganja koja su postajala sve veća obznanjeni su tek pet godina kasnije. Sve do 17. oktobra 1961. godine, Fejto otkriva, „dve partije su se trudile da svoju svađu drže u relativnoj tajnosti. Kritike, primedbe i nezadovoljstvo izražavani su šifrovanim jezikom, uz najmanju moguću dozu transparentnosti, dovoljnu da oni kojima su upućeni budu svesni poslatih pretnji “.
Kinezi su krvnički napadali „revizionizam“ jugoslovenskog vođstva. Ti napadi su postali još agresivniji nakon što su Moskva i prosovjetske partije obnovile odnose s Titom. Kremlj je ciljao Albance, jer je znao da stoje uz Peking. Ipak, kolektivna disciplina (i nepostojanje tviter naloga među tadašnjim komunistima...) omogućila (…)
