Ove godine objavljene su nebrojene studije i biografije i organizovani mnogi simpozijumi u čast petstote godišnjice Vladaoca. U ovom delu o umetnosti vladanja Nikola Makijaveli (1469-1527) bez okolišanja piše o „tome šta je vlast, koliko njenih vrsta postoji, kako se zadobija, kako se gubi “. U njemu on opisuje poluge moći i osnove autoriteta, za šta je nagrađen demonskom reputacijom, protivrečnim tumačenjima i činjenicom da je njegovo delo „najčitanija i najkomentarisanija politička knjiga “. poslednjih pola milenijuma
Vladalac, napisan 1513, objavljen je posle smrti svog autora, 1532. godine – neobično je to što, dakle, obeležavamo pisanje dela, a ne objavu – i od 1559. sve do kraja XIX veka nalazio se, kao i sva druga dela ovog firentinskog mislioca, na meti katoličke crkve. Hugenotski pisac Inosen Žontije 1576. izmislio je termin „makijavelizam“ doprinevši tako stvaranju Makijavelijeve loše reputacije i nagovestivši njegovu budućnost. Od mislioca Žana Bodena (1529-1596), koji ga je optuživao da je „unizio svete tajne političke filozofije“, do filozofa Bertranda Rasela (1872-1970), za kog je Vladalac predstavljao „priručnik za gangstere“, Makijaveli se uglavnom tumači kao cinični teoretičar moći i tehnika manipulacije, kao osoba koja šapuće na uho tiranima.
Međutim, njegova misao može se tumačiti i na drugačije načine. Prema Žanu Žaku Rusou, Vladalac je „knjiga republikanaca“; a prema rečima Antonija Gramšija, delo putem kog se „sam Makijaveli poistovetio s narodom“. Istini za volju, od mislilaca kontrareformacije u XVI veku, preko prosvetitelja, jakobinaca, marksista, fašista i neorepublikanaca, sve do liberala u našem stoleću, svako je imao sopstveno čitanje Makijavelija. Danas, on služi kao inspiracija krimi romana i video igara. ali i dela iz žanrova „preduzetničkog menadžmenta“ ili čak „upravljanja porodicom“ – kao što je Machiavelli for Moms („Makijaveli za mame“) autorke Suzan Evans (Simon & Schuster – Tačstoun, 2013)...
U svom drugom velikom delu, Raspravi o prvoj dekadi Tita Livija, objavljenom 1531. godine, Makijaveli se vraća rimskoj istoriji kako bi ispitao principe republikanske vlasti, demonstrirajući njenu superiornost u odnosu na despotske i autoritarne režime (principati). Vladalac i Rasprava bave se istom temom: kako uspostaviti i očuvati vlast autonomije i jednakosti – republiku – slobodnu od odnosa dominacije? Kako uspostaviti slobodnu državu zasnovanu na jedinstvenim zakonima, pravednim i recipročnim pravilima i ostvarenju javnog dobra? Vladalac: teorija osnivanja republike, takođe njenog spasavanja od krize, kao i neophodnih – katkad nasilnih – metoda kojim se uspostavljaju njeni temelji; i Rasprava: izlaganje o njenom nužnom obliku – demokratiji – kao i o načinima da se ona sačuva. Ova dva dela su neraskidivo povezana. Oba su nastala u istorijskom kontekstu u kom je Makijaveli pisao, ali su određena i teorijskom tradicijom u kojoj on stoji, što im pruža širu istorijsku perspektivu.
Što se tiče Vladaoca, Firentinska republika kojoj je Makijaveli petnaest godina služio kao visoki diplomata, podrivena podelama i korupcijom, na kraju se urušila pod napadom Medičija koji su imali podršku (…)
