Ispod određenog praga izborni poraz postaje izborni fijasko. To je bez sumnje slučaj sa skorom od 4,9% koji je na republičkim parlamentarnim izborima prošlog septembra ostvarila nemačka partija Die Linke (Levica). Za činjenicu da još uvek ima zastupnike u Bundestagu može da zahvali posebnom pravilu nemačkog izbornog sistema: u slučaju da ne pređe cenzus od 5%, partija koja uspe da osvoji većinu u barem tri (od 299) izbornih jedinica ima pravo na poslanike u parlamentu (srazmerno ukupnom broju glasova, prim. prev.). Bez obzira na to, pad ove partije, koja je 2009. godine osvojila 12% glasova, a 2017. se održala na 9,2%, bio je spektakularan. Ovaj put dobila je jedva 2,3 miliona glasova, gotovo upola manje u odnosu na 4,3 miliona četiri godine ranije. To znači da će nadalje imati samo 39, umesto pređašnjih 69 poslanika i poslanica (od ukupno 736).
Ovaj debakl otvara novo poglavlje već bogate istorije poraza nemačke krajnje levice posle Drugog svetskog rata. Rad Komunističke partije zabranjen je u Zapadnoj Nemačkoj 1956. godine, i bilo je potrebno čekati sve do 1983. da bi Zeleni (Die Grünen) — sa eksplicitno ekosocijalističkim programom — uspeli da vrate radikalni sentiment u nemački parlament. Međutim, nakon ponovnog ujedinjenja 1990. godine, Zeleni su skrenuli ka centru i ušli u neoliberalnu vladu Gerharda Šredera (1998—2005), igrajući ključnu ulogu koja je dovela do nemačkog učešća u vojnoj intervenciji protiv Jugoslavije 1999. godine.
Die Linke nastaje na njihovim ruševinama 2007. godine kao rezultat ujedinjenja dveju različitih struja. S jedne strane bili su iskusni pripadnici i pripadnice sindikalnog i socijaldemokratskog pokreta razočarani zaokretom Socijaldemokratske partije Nemačke (SPD) ka centru, s druge Partija demokratskog socijalizma (PDS), naslednica nekadašnje vladajuće partije u Istočnoj Nemačkoj. Zahvaljujući ukorenjenosti u istočnim saveznim državama, PDS je 2005. godine, prvi put od ujedinjenja, uspeo da pređe cenzus od 5%. Die Linke je procvetala jer je popunila prazan prostor.
Izgleda da smo obrnuli još jedan ciklus ovog procesa uspona i pada levice. Die Linke polako gubi svoja glavna uporišta. Ne samo na teritoriji bivše Istočne Nemačke, gde joj se rezultat u deset godina prepolovio (sa 20% na 9,8%), već i u simbolički značajnim izbornim jedinicama, poput Marcan-Helersdorfa na istoku Berlina, koji je poslednjeg septembra pao pod kontrolu desnice, iako je postkomunističkoj partiji sve do 2001. davao 51% glasova…
Zašto levica gubi? Pre svega iz demografskih razloga: tvrdo jezgro postkomunističkog glasačkog tela koje je ujedinjenje doživelo kao aneksiju sve je starije i počinje da odumire. Još bitnije, ono nema načina da se obnovi, jer Die Linke više ne zastupa interes stanovništva istočnog dela zemlje, što je partiji dugo bio način da privlači nove nezadovoljne simpatizere. Bez obzira na to, razlozi za nezadovoljstvo nisu nestali. Iako je Berlinski zid pao pre trideset godina, gvozdena zavesa još uvek deli Nemačku na dva dela u pogledu visine životnog standarda, plata i penzija. Međutim, za razliku od situacije iz prve decenije ovog veka, Die Linke je bila deo izvršne vlasti u Berlinu i Meklenburgu — Zapadnoj Pomeraniji, dok je čak predvodila vladu Tiringije… Danas protestni glas na istoku države ide partiji ekstremne desnice Alternativa za Nemačku (AfD), koja se predstavlja kao, fakat reakcionarna, opozicija u bivšim utvrdama levice.
To čak nije ni najveći problem koji za Die Linke predstavlja izborni rezultat iz septembra prošle godine. Kako objasniti gubitak podrške za partiju u društvenim grupama koje predstavljaju njenu tradicionalnu bazu — radnici, nezaposleni, zaposleni niskih primanja i na prekarnim poslovima — iako je socijalna zaštita bila glavna tema čitave predizborne kampanje, bitnija čak i od privrede, zaposlenosti, (…)
