Amaterski video snimak je obišao društvene mreže i estonske medije. Na granici sa Estonijom, u ruskoj opštini Ivangorod je, kao i u ostatku Rusije, uz ogroman ekran i koncerte 9. maja ove godine obeležena godišnjica pobede nad nacističkom Nemačkom. Scena, snimljena sa estonske strane sa zidina grada Narve, s druge strane reke koja deli dve zemlje, prikazuje čoveka od pedesetak godina kako napada jednog učesnika protesta dok je ovaj mahao ukrajinskom zastavom u pravcu priredbe, vidljive sa druge obale. „Skloni je, skloni je“, grmi osoba na ruskom pre no što je naglo gurnula mladog čoveka koji je pao sa stepenica.
„Većina ljudi uokolo je podržavala mog napadača“, priča potom žrtva, aktivista u estonskoj nevladinoj organizaciji Avatud Vabariik („Otvorena republika“) koja radi na integraciji mladih iz ruske manjine, medijima koji su došli da ga intervjuišu. I sam rusofon, mladić je prošao sa samo nekoliko modrica dok je njegov napadač osuđen na uslovnu kaznu zatvora. U Narvi 90% stanovništva je manjinskog ruskog porekla koje čini četvrtinu ukupnog broja stanovnika baltičke države. Prema zvaničnoj estonskoj agenciji za statistiku, 2022. godine je 31,5% stanovnika Estonije u kući govorilo ruski.
Navedeni incident je propratila i inicijativa čije posledice daleko više zabrinjavaju. Isti dan kada se obeležavao ruski državni praznik, gradski muzej smešten u srednjevekovnoj tvrđavi koja gleda na granicu, je preko svog zida okačio plakat sa likom Vladimira Putina na kom je pisalo: „ratni zločinac“. Navedeni čin je rezultirao susretom između graničara dve zemlje: Rusi su, uzalud, od estonske policije zahtevali da skinu plakat. Ta dva događaja govore o naelektrisanoj atmosferi koja, od napada na Ukrajinu, vlada u Estoniji. Pre svega, u državnom vrhu. Premijerki Kaji Kalas je prešlo u naviku da ishod sukoba na ukrajinskom tlu definiše kao „egzistencijalan“ za njenu zemlju. Talin izdvaja nešto više od 1% svog unutrašnjeg bruto proizvoda za vojnu pomoć Kijevu, što iznosi oko 400 miliona evra od početka rata. To je jedan od najviših doprinosa u svetu u odnosu na bogatstvo države, odmah iza Letonije a ispred Litvanije. Strahujući da će zemlja biti napadnuta, odbrana ove male teritorije sa 1,3 miliona stanovnika, se trenutno najvećim delom oslanja na NATO.
Od februara 2022. godine, odbrana žarko želi da obavesti javnost o pojačanju svog istočnog krila. Kao 16. marta u Tapi, nekadašnjoj sovjetskoj vojnoj bazi 70km jugoistočno od Talina. Vojnik prve klase francuske legije stranaca pred kamerama pokazuje pokretljivost tenka za izviđanje AMX-10 RC koji je, kao i osamnaest drugih oklopnih transportera tipa Grifon, prvi put raspoređen na estonskom tlu. Pravo punom brzinom, naglo skretanje, četvrt kruga u levo pre no što se parkira kraj ostalih blindiranih vozila predstavljenih novinarima. „Došao sam da isprobam opremu i proverim da li dobro podnosi hladnoću“, objašnjava mladi 21-godišnji vozač koji dopola viri iz tenka. Cilj je pokazati da Atlantski savez može veoma brzo da odgovori u slučaju ruskog napada.
Nakon talasa kibernetičkih napada na javne i privatne ustanove zemlje, članice saveza su od 2008. godine u Estoniji, koja se priključila organizaciji četiri godine ranije, oformile tzv. centar „izvrsnosti“ za kibernetičku odbranu. Posle ruske aneksije Krima 2014. godine NATO pojačava svoje „istureno prisustvo“, razmeštajući prvi put 2017. godine stalno prisutne višenacionalne bataljone (ali sprovodeći rotacije) u Bugarsku, Mađarsku, Letoniju, Poljsku, Rumuniju, Slovačku. I u Estoniju. Poput druge dve baltičke države i Talin saveznicima prepušta nadgledanje vazdušnog prostora. (...)
